Wspinaczka wysokogórska a cukrzyca typ 1
Według Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego osoby chore na cukrzycę, w tym osoby chorujące na cukrzycę typu I, które prawidłowo kontrolują poziom cukru we krwi (glikemię) oraz nie mają powikłań cukrzycy, mogą uprawiać wszystkie formy aktywności sportowej.
W latach 1995 – 2005 około 50 alpinistów z cukrzycą I typu brało udział w wyprawach powyżej 5500 m n.p.m.
Aklimatyzacja
Osoby chore na cukrzycę typu I nie mają większych problemów z aklimatyzacją. Należy pamiętać, aby proces przebiegał powoli i stopniowo, by zapobiec chorobom wysokogórskim. W piśmiennictwie nie ma dowodów na częstszą zachorowalność cukrzyków na choroby wysokościowe. Opracowania medyczne lekarzy zajmujących się wspinaczką wysokogórską stwierdzają, że pierwsze symptomy zaburzeń mogą ujawnić się już powyżej 1500 metrów n.p.m.
Ważna informacja: objawy choroby wysokogórskiej powodują całkowity brak kontroli nad cukrzycą, co może spowodować brak reakcji na hipoglikemię lub hiperglikemię. Diabetycy bez neuropatii i zaburzeń naczyniowych nie są bardziej narażeni na odmrożenia czy wychłodzenie (hipotermię). Należy pamiętać, że wysokogórski obrzęk płuc i mózgu – HAPE i HACE – mogą skomplikować kontrolę glikemii.
Podstawowa zasada: wspinaj się wysoko, a śpij niżej.
Co na początek przygody z Górami Wysokimi?
- Sprawdź, jak sobie radzisz z kontrolą poziomu glukozy podczas wyczerpujących treningów w różnych warunkach. Na początek wprowadź około 40 km wędrówek po niskich górach.
- Często kontroluj poziom glikemii i mleczanów (kwas mlekowy duży wysiłek, mało tlenu) w różnych warunkach i elastycznie dostosowuj insulinoterapię.
- Miej świadomość zaburzeń funkcji poznawczych i umiejętności oceny swojego stanu na wysokości. Odczuwanie hipoglikemii na większych wysokościach jest gorsze.
- Przygotuj dodatkowy zapas (insuliny, glukagonu, ratunkowego jedzenia, szybko-wchłanialnych węglowodanów i glukometrów). Noś insulinę w wewnętrznej kieszeni, chroniąc przed mrozem, potem, wilgocią, gorącem i światłem słonecznym.
- Wizyta u okulisty celem oceny dna oka. Retinopatia cukrzycowa jest względnym przeciwwskazaniem do pobytu na wysokości.
Kontrola glikemii w górach wysokich
Na podstawie relacji wspinających się diabetyków oraz badań poziomu HbA1c stwierdzono, że pobyt na wysokości sprzyja gorszej kontroli poziomu cukru we krwi. Większość, bo 75% epizodów hipoglikemii, występowała przez pierwsze dwa dni na wysokości.
Powody zaburzeń i błędów w kontroli glikemii na wysokości:
- Wysokość może zwiększać zapotrzebowanie organizmu na glukozę.
- Wysiłek fizyczny na wysokości jest nieprzewidywalny i zależny od różnych czynników.
- Brak przyjmowania odpowiedniej ilości węglowodanów z powodu nieregularnych posiłków.
- Zimno (wychłodzenie) wpływa na zwiększenie wydatku energetycznego.
- Objawy żołądkowo-jelitowe Ostrej Choroby Górskiej (AMS) sprzyjają hipoglikemii.
Kwasica ketonowa może zostać spowodowana:
- Niepoprawnym zmniejszeniem dawki lub zaprzestaniem przyjmowania insuliny.
- Zmniejszoną ilością przyjmowanych pokarmów.
- Infekcją lub ciężką chorobą wysokogórską.
- Odwodnieniem z powodu nieprzyjmowania płynów.
- Brakiem wiarygodnych odczytów z glukometru.
- Kontynuacją wysiłku fizycznego mimo ketonurii.
Wynika z tego, że diabetycy z prawidłową kontrolą glikemii i bez zaburzeń naczyniowych mogą poddawać się dużym wysiłkom, ale powinni być bardziej wyczuleni na zmiany w poziomie glikemii i mleczanów podczas wspinaczki.
Uwaga! Informacje te należy traktować jako punkt wyjścia w przygotowaniach do wspinania wysokogórskiego. Każda osoba powinna podejść do problemu indywidualnie, najlepiej przy pomocy diabetologa.
