Stopa Charcota

Neuroosteoartropatia Charcota (artropatia neurogenna, stopa Charcota) to bezbolesne zmiany zwyrodnieniowe stawów, które rozwijają się w wyniku zaburzeń czucia dotyku, propriocepcji oraz kontroli mięśni szkieletowych przez nerwy ruchowe. Najczęściej stanowi późne powikłanie cukrzycy oraz polineuropatii cukrzycowej, ale może także być wynikiem innych chorób, takich jak:

– kiła trzeciorzędowa
– trąd
– jamistość rdzenia
– niedokrwistość Addisona-Biermera
– stwardnienie rozsiane

Artropatia neurogenna dotyczy głównie jednostronnie:

– stawów stępowo-śródstopnych
– stawów śródstopia
– stawów śródstopno-paliczkowych

W wyniku choroby dochodzi do postępującego niszczenia chrząstek stawowych oraz nasad kości, co prowadzi do przemieszczeń powierzchni stawowych i tworzenia zwapnień w okołostawowych tkankach miękkich. W rezultacie dochodzi do uszkodzeń ścięgien i deformacji stopy. Zmiany mogą występować w przebiegu istniejącej polineuropatii, co oznacza, że mogą występować z bólem lub bez niego.

Objawy:

– deficyt czucia (dotyk, temperatura, ból, wibracja)
– brak odruchów ścięgnistych (Achilles, mięśnie piszczelowe przednie, mięsień czworogłowy uda)
– wysklepienie łuku stóp
– modzele stóp
– zniekształcenie stawów (np. palce młoteczkowe)
– opadająca stopa
– miejscowe infekcje, owrzodzenia, zapalenia kości

Diagnoza i przebieg

Chorobę można podzielić na trzy okresy:

  1. Destrukcja stawów – Powstają zmiany zwyrodnieniowe, nadwichnięcia, uszkodzenia chrząstki stawowej oraz jej pojawienie się w jamie stawowej. Charakterystyczne są jednostronny obrzęk, zaczerwienienie oraz wzrost temperatury stopy. Biopsja torebki stawowej ujawnia pogrubione, zwłóknione włókna wraz z fragmentami kości.
  2. Resorpcja – Wchłanianie zwrotne drobnych fragmentów kostnych oraz zlewaniem się większych odłamów kostnych.
  3. Rekonstrukcja – Proces zagojenia z wytworzeniem nowego, choć nieprawidłowego stawu.

Leczenie

Leczenie zależy od stanu pacjenta i dzieli się na terapie w stanie ostrym oraz przewlekłym:

Stan ostry:
– całodobowe odciążenie stopy
– stosowanie bisfosfonianów, witaminy D, preparatów wapnia

Obecnie brakuje pełnych badań, które wskazywałyby na długoterminową efektywność leczenia farmakologicznego.

Stan przewlekły:
– edukacja w zakresie higieny stóp
– dobór odpowiedniego obuwia ortopedycznego z wkładkami
– zabiegi ortopedyczne, takie jak artrodeza w celu korekcji deformacji

W leczeniu neuroosteoartropatii Charcota istotne jest zaangażowanie wielodyscyplinarnego zespołu specjalistów, w tym diabetologa, ortopedy, fizjoterapeuty oraz dietetyka. Terapia powinna uwzględniać zarówno leczenie farmakologiczne, jak i rehabilitację, a także wsparcie psychologiczne, szczególnie w przypadkach, gdzie deformacja stóp prowadzi do ograniczenia mobilności pacjenta.

Podobne wpisy