Hiperglikemia czyli przecukrzenie
Hiperglikemia, zwana również przecukrzeniem, to wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy. Jest następstwem zmniejszonej ilości wydzielanej insuliny w organizmie na skutek insulinooporności, cukrzycy lub innych chorób wewnętrznych. Może być tymczasowa lub stała.
Prawidłowa normoglikemia na czczo wynosi 3,4 – 5,5 mmol/l (60-99 mg/dl).
Objawy hiperglikemii
– wzmożone pragnienie
– częste oddawanie moczu
– stałe zmęczenie
– senność (w skrajnych przypadkach może prowadzić do śpiączki cukrzycowej)
– zwiększony apetyt na skutek odczuwania głodu
– szybki i duży spadek wagi ciała w krótkim okresie czasu (w przypadku rozpoczynającej się cukrzycy typu 1)
– zaburzenia widzenia
– skurcze mięśniowe w nogach
– trudno gojące rany
– cukier w moczu
– zapach acetonu w ustach
Rodzaje stanów hiperglikemicznych
1. Stan przedcukrzycowy
Stan przedcukrzycowy sygnalizuje zwiększone ryzyko wystąpienia pełnoobjawowej cukrzycy. Rozpoznawany jest w następujących sytuacjach:
– nieprawidłowej glikemii na czczo w przedziale 5,6 – 6,9 mmol/l (100 – 125 mg/dl)
– braku tolerancji glukozy w przedziale 7,8 – 11,0 mmol/l (140 – 199 mg/dl), po dwóch godzinach od przeprowadzonego doustnego testu obciążenia glukozą
2. Stan cukrzycowy
Stan cukrzycowy rozpoznawany jest w sytuacji:
– tzw. przygodna glikemia ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl) z typowymi objawami cukrzycy (wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie)
– po dwukrotnym teście poziomu glukozy na czczo z wynikami ≥ 7,0 mmol/l (≥126 mg/dl) z pomiarów w innych dniach
– glikemia ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl) po dwóch godzinach od testu doustnego obciążenia glukozą
Hiperglikemia stresowa
Występuje także tzw. hiperglikemia stresowa, związana z ostrymi, nagłymi stanami chorobowymi, np. wylew krwi do mózgu czy zabiegi operacyjne. Definiowana jest przez część autorów jako utrzymujące się stężenie glukozy przekraczające 200 mg/dl (11,1 mmol/l) bez wcześniejszej cukrzycy. Inni opisują hiperglikemię stresową jako stężenie glukozy przekraczające 140 mg/dl przy hemoglobinie glikowanej (HbA1c) < 6,5%.
Diagnostyka hiperglikemii
Hiperglikemię należy potwierdzić poprzez oznaczenie glikemii w osoczu krwi żylnej. Badanie wykonuje się od 8 do 14 godzin od ostatniego posiłku.