cukrzyca typu 1 – geneza

 Cukrzyca typu 1 – cukrzyca insulinozależna, cukrzyca młodzieńcza, diabetes mellitus type 1, insulin dependent diabetes mellitus – IDDM. 

 Jest jedną z kilku typów cukrzycy. Zgodnie z najnowszymi badaniami, powstaje o podłożu genetycznym i należy do grupy chorób autoimunologicznych (autoagresja). W efekcie stanu zapalnego, uaktywnia się układ odpornościowy który, niszczy komórki β wysp trzustkowych produkujące insulinę. W następstwie tego procesu, który może trwać kilkanaście miesięcy, dochodzi do powolnego całkowitego zaniku jej wydzielania. Kiedy zostaje ok 20% aktywnych komórek produkujących insulinę, uaktywniają się pełne objawy cykrzycy typu 1.

 Cukrzyca typu 1, powinna być leczona wyłącznie za pomocą insuliny. W innym przypadku kończy sie śmiercią ponieważ, inne leki obniżające poziom glukozy we krwi, nie mają możliwości transportowania glukozy do komórek. Prawidłowo leczona wraz z odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną nie wpływa na długość życia. Duże nadzieje wiąże się w przyszłości zastosowanie transplantacji trzustki, lub wysp trzustkowych wraz z zastosowaniem tzw „zamkniętej pętli”. Jest to w pełni automatyczny system. Bez udziału pacjenta następuje regulacja poziomu glukozy we krwi oraz dobór odpowiedniej ilości insuliny w zalezności od zapotrzebowania. Obecnie stosowane indywidualne pompy insulinowe z systemem CGM nie są w systemie zamkniętym, ponieważ decyzja o ilości podawanej insuliny na podstawie pomiarów należy do chorego.

  Cukrzyca typu 1 stanowi około 10% wszystkich przypadków zachorowań na cukrzycę. Z czego 85% – 90% przypadków dotyczy osób młodych (dzieci, młodzież) przed 30 rokiem życia. Jednak coraz częściej (ok 10% – 15%) występuje powyżej 30 roku życia. Statystycznie początek choroby i jej diagnoza następuje między 12 – 15 rokiem życia. Ale to nie zasada.

Na podstawie badań naukowych genezę cukrzycy typu 1 można podzielić na trzy okresy:

– autoimmunizacja – układ odpornościowy wytwarza autoprzeciwciała, w reakcji na toczący się prawdopodobnie, źle rozpoznany stan zapalny

– autoagresja – atak i niszczenie komórek β wysp trzustkowych przez przeciwciała

– pełnoobjawowa, kliniczna postać cukrzycy typu 1

   Komórki beta (β) które wystepują w wyspach trzustkowych (wyspach Langerhansa) jako jedyne w organizmie produkują insulinę. Kiedy przeciwciała w procesie autoimmunologicznym doprowadzą do ich zniszczenia nastepuje niedobór hormonu anabolicznego – insuliny. Jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek. Gdy nastapi deficyt insuliny, do komórek organizmu nie dociera glukoza potrzebna do ich odżywiania i produkowania energi. Paradoksalnie dochodzi do sytuacji „głodu” komórek przy dużej ilości glukozy w krwioobiegu. To długotrwłe wysokie stężenie glukozy nazywa się hiperglikemią. Nie ustępuje ponieważ, brak insuliny wstrzymuje transport glukozy do komórek. W reakcji na hiperglikemię i informacjię o braku glukozy w komórkach, organizm próbuje się ratować. Uaktywnia rezerwy glukozy znajdujące się w wątrobie. Uwalniając dodatkowe ilości glukozy do krwi powoduje dalszy wzrost jej poziomu. Dlatego przy diagnozie cukrzycy wartości stężenia sięgają często powyżej 500 mg/dl.

 Z braku energii powstającej z glukozy (niedobór insuliny), komórki przestawiają się na alternatywne źródła energii. Zaczynają intensywnie przekształcać aminokwasy oraz rozkładać białka i tłuszcze. W wyniku procesu rozpadu tłuszczów tworzą się ciała ketonowe doprowadzając do zakwaszenia krwi (kwasica ketonowa, acydoza, ketoza). Nastepują poważne zaburzenia metaboliczne takie jak: kwasica ketonowa a następnie śpiączka ketonowa.

Objawy cukrzycy typu 1 ujawniają się nagle i są bardzo charakterystyczne:

  • glukoza (glukozuria) i ciała ketonowe w moczu

  • senność i zmęczenie

  • zaburzenie widzenia

  • pragnienie (polidypsja)

  • częste oddawanie moczu (częstomocz)

  • szybka i duża utrata wagi

  • częste nudności i wymioty

  • zapach acetonu w ustach i oddechu

  Na dzień dzisiejszy choroba jest nieuleczalna. Leczenie odbywa się poprzez podawanie insuliny w celu zapobieżenia powikłaniom, podawaną do organizmu z zewnątrz. Insulinę podaje się podskórnie, za pomocą strzykawek, penów insulinowych lub indywidualnej pompy insulinowej. Chodzi o to aby naśladować wydzielanie naturalnej insuliny przez trzustkę. Przy penach podaje się analogi insuliny ludzkiej długodziałającej lub o przyspieszonym działaniu. Przy pompie insulinowej natomiast, stosuje się jedynie insulinę krótkodziałającą. Preparaty insulinowe wytwarza się w organizmach modyfikowanych genetycznie – drożdżach i bakteriach.

  

 

 

data-matched-content-rows-num=”3″ data-matched-content-columns-num=”3″

Podobne wpisy