U 2 mln Polaków zdiagnozowano cukrzycę, aż 33% z nich cierpi z powodu problemów skórnych, czyli co trzecia osoba musi udać się do dermatologa po pomoc. Częstymi problemami klinicznymi u diabetyków jest suchość skóry, zlokalizowany świąd, skłonność do podrażnień oraz częste infekcje bakteryjne i grzybicze. Nieprawidłowo funkcjonująca bariera naskórkowa jest głównym powodem suchej skóry. Skóra człowieka pełni rozmaite funkcje fizjologiczne, takie jak integracja ze środowiskiem zewnętrznym lub ochrona narządów wewnętrznych przed działaniem szkodliwych czynników środowiskowych.
Udostępnij
W procesach obronnych skóry przed wnikaniem drobnoustrojów zaangażowane są zarówno proste mechanizmy, takie jak: swoista struktura warstwy rogowej, obecność płaszcza wodno-lipidowego, kwaśnego pH skóry oraz właściwe jej nawilżenie, jak i złożone procesy immunologiczne. Utrzymanie integralności naskórka (warstwy skóry, która komunikuje się ze środowiskiem zewnętrznym) oraz prawidłowe funkcjonowanie bariery naskórkowej chroni przed problemem suchej skóry i zapobiega penetracji czynników drażniących, toksycznych oraz alergenów.
Należy przede wszystkim regularnie stosować emolienty, czyli preparaty nawilżająco-natłuszczające, określane już w latach 50. XX wieku jako środki zmniejszające objawy kliniczne suchej skóry.
Emolienty powinny wykazywać wielopłaszczyznowe działanie i zawierać:
- substancje natłuszczające – które stanowią barierę dla odparowywania wody, zatrzymując ją w skórze, takie jak: olej parafinowy, olej silikonowy, lanolina, fomblin (polimer błonotwórczy); pozostają one na powierzchni skóry w postaci cienkiej warstwy (filmu)
- substancje nawilżające – humektanty – związki o silnych właściwościach higroskopijnych, mające zdolność trwałego wiązania wody – do grupy tej zalicza się: kwas hialuronowy, mocznik, glicerol, kwas mlekowy; dzięki grupom hydroksylowym w swoich cząsteczkach umożliwiają one powstawanie naturalnego zapasu wody w skórze, ponadto humektanty działają korzystnie na sam preparat, zapobiegając jego wysychaniu
- substancje odbudowujące ubytki lipidów warstwy rogowej – suplementy lipidów, które rekonstruują barierę naskórkową, czyli: kwasy tłuszczowe z triglicerydów, oleju z kukurydzy, masła shea, nasion ogórecznika, oleju makadamia, oleju canola (rzepakowy), oleju awokado.
Na rynku farmaceutycznym występuje duża różnorodność preparatów do pielęgnacji i leczenia suchej skóry. Dobór w każdym przypadku powinien być indywidualny, dokonany przez lekarza lub farmaceutę. Skuteczność terapii miejscowej, prowadzącej do wzmocnienia bariery naskórkowej, w znacznym stopniu zależy od regularnych i częstych aplikacji emolientów (przynajmniej 2 razy dziennie). Nie należy rezygnować z emolientów w przypadku remisji (tzn. kiedy suchość lub „problemy skórne” ustąpią).
Zgodnie z rekomendacjami Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego stosowanie emolientów jest wskazane u diabetyków w profilaktyce suchej skóry. Bardzo istotnym elementem tej profilaktyki jest regularne i systematyczne stosowanie emolientów.
Suchość i świąd skóry są często pierwszymi objawami cukrzycy. Osiągnięcie wyrównania metabolicznego w wyniku zastosowanego leczenia przeciwcukrzycowego oraz stosowanie emolientów jest istotnym elementem w utrzymaniu prawidłowo funkcjonującej bariery naskórkowej. W rezultacie tych działań skóra staje się mniej podatna na pęknięcia, uszkodzenia czy podrażnienia. Prawidłowo funkcjonująca bariera naskórkowa odgrywa bardzo ważną rolę w ochronie organizmu przed działaniem czynników środowiskowych. Efekt kliniczny stosowanych preparatów zależy zarówno od właściwego doboru preparatu, systematycznego jego stosowania, jak i właściwej edukacji chorego.
Na podstawie
Dr n. med. Jolanta Maciejewska, specjalista dermatologii i wenerologii
Wojewódzki Szpital Obserwacyjno-Zakaźny w Bydgoszczy
LEKARZE Mostowa4 – Bydgoszcz
data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"